Maldivler, İklim Değişikliğine Karşı Yüzen Ada Şehriyle Çığır Açıyor

Maldivler, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerine karşı çığır açan bir çözümle dünya sahnesinde: Dünyanın ilk gerçek yüzen ada şehri.

Hint Okyanusu’nun turkuaz sularında, başkent Malé’ye sadece 10 dakikalık bir tekne yolculuğu mesafesinde, 5.000 yüzen konuttan oluşan bu yenilikçi şehir, 20.000 kişiye ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.

Peki, bu iddialı proje, okyanusla yükselen bir umut mu, yoksa sadece bir vizyon mu? Bilim insanları ve uzmanlar, Maldivler’in bu hamlesini mercek altına aldı.

Maldivler, 1.190 adadan oluşan bir ada ülkesi ve ortalama 1,5 metre yükseklikteki coğrafyasıyla, deniz seviyesinin yükselmesi tehdidiyle karşı karşıya.

Birleşmiş Milletler Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) raporuna göre, küresel ısınma 1,5°C’yi aşarsa, Maldivler’in %80’i 2100 yılına kadar sular altında kalabilir. Bu dramatik tablo, Maldivler hükümetini, Hollandalı mimarlık firması Waterstudio ve Dutch Docklands ile iş birliği yaparak, yüzen ada şehri projesini hayata geçirmeye itti. Proje, 2022’de resmi olarak başladı ve 2027’de tamamlanması planlandı.

Yüzen şehir, 200 hektarlık bir lagünde, yerel mercan türlerinden esinlenen altıgen bir ızgara düzeninde tasarlandı. Yukarıdan bakıldığında, “beyin mercanı” (diploria labyrinthiformis) desenini andıran bu yapı, hem estetik hem de işlevsel bir yaklaşım sunduı.

Waterstudio’nun kurucusu mimar Koen Olthuis, “Bu şehir, iklim değişikliğine karşı bir savunma değil, doğayla uyum içinde yaşama modeli. Maldivler, iklim mültecisi olmaktan iklim yenilikçisi olmaya geçiş yapıyor” dedi.

Olthuis, yüzen yapıların teleskopik çelik kazıklarla deniz tabanına sabitlendiğini ve dalgalarla birlikte yükselip alçalabileceğini, böylece sakinlerin deniz tutmasından etkilenmeyeceğini vurguladı.

Projenin çevresel etkisi, yerel mercan uzmanları tarafından titizlikle incelendi ve Maldivler hükümeti tarafından onaylandı. Şehrin altına, cam köpüğünden yapılmış yapay mercan bankları yerleştirilerek doğal mercan büyümesi teşvik ediliyor. Ayrıca, şehir tamamen yenilenebilir enerjiyle çalışacak; güneş enerjisiyle beslenen bir akıllı şebeke ve derin deniz suyundan soğutma sistemi, enerji verimliliğini artıracak. Atık su, yerinde arıtılarak bitkiler için gübreye dönüştürülecek.

Oxford Üniversitesi’nden çevre bilimci Prof. Mark Maslin, “Maldivler’in yüzen şehri, sürdürülebilir kentsel planlamanın geleceği için bir laboratuvar. Bu proje, iklim değişikliğine karşı yenilikçi çözümlerin uygulanabilir olduğunu gösteriyor” yorumunda bulundu.

Yüzen şehir, 5.000 konuttan oluşacak ve evler, restoranlar, mağazalar, okul ve hastane gibi altyapılarla tamamlanacak. Araç trafiğine kapalı olan şehirde ulaşım, tekneler, bisikletler ve elektrikli scooter’larla sağlanacak.

Ev fiyatlarının 250.000 dolardan başlaması, hem yerel balıkçı ailelerini hem de uluslararası yatırımcıları çekmeyi hedefledi.

Maldivler Turizm Bakanı Abdulla Mausoom, “Bu proje, sürdürülebilir turizmi ve yaşamı destekleyen fütüristik bir ürün. Maldivler, doğayla uyum içinde yeni bir çağ başlatıyor” dedi. Ancak proje, bazı zorluklarla karşı karşıya.

Newsweek’e konuşan Olthuis, Hindistan ve Çin arasındaki ekonomik çıkar çatışmalarından kaynaklanan politik gecikmelerden bahsetti. Buna rağmen, inşaat tam gaz ilerliyor ve ilk sakinlerin 2024 sonlarında taşınması beklendi.

Scripps Oşinografi Enstitüsü’nden Prof. Lisa Levin, “Yüzen şehir, teknolojik bir başarı olabilir, ancak uzun vadeli ekolojik etkileri dikkatle izlenmeli. Mercan resifleri, Maldivler’in biyoçeşitliliğinin belkemiği” uyarısında bulundu.

Maldivler’in yüzen ada projesi, sadece bir mühendislik harikası değil, aynı zamanda iklim değişikliğine karşı küresel bir manifesto.

Dünya Bankası’na göre, 2100 yılına kadar deniz seviyesinin 10 ila 100 cm yükselmesi bekleniyor; bu, Maldivler gibi alçak ada ülkeleri için varoluşsal bir tehdit.

Hollanda’daki yüzen mimari hareketinin öncüsü olan Waterstudio, 300’den fazla yüzen ev, okul ve ofis tasarladı; Maldivler projesi ise bu alandaki en iddialı girişim.

Rotterdam’daki Küresel Adaptasyon Merkezi’nin başkanı Prof. Patrick Verkooijen, “Maldivler, küçük bir ada ülkesi olmasına rağmen, iklim adaptasyonunda liderlik yapıyor. Bu proje, diğer kıyı şehirleri için bir ilham kaynağı olabilir” dedi.

Maldivler’in yüzen ada şehri, iklim değişikliğiyle mücadelede bir dönüm noktası mı olacak, yoksa sadece geçici bir çözüm mü? 2027’de tamamlandığında, bu sorunun cevabı netleşeceği bildirildi.